Τα μεγαλύτερα ποτάμια και οι μεγαλύτερες λίμνες του πλανήτη μας

• να εντοπίζετε στην υδρόγειο τους μεγάλους ποταμούς
  και τις μεγαλύτερες λίμνες της Γης

Η ποσότητα νερού που υπάρχει στους ποταμούς και στις λίμνες αντιστοιχεί σε ένα πολύ μικρό μέρος (0,02%) της συνολικής ποσότητας νερού του πλανήτη μας. Η ποσότητα αυτή καλύπτει μόνο το 2% της επιφάνειας της Γης. Ωστόσο το γλυκό νερό είναι πολύ σημαντικό, γιατί αποτελεί πηγή ζωής για όλους τους οργανισμούς.

Οι μεγαλύτεροι ποταμοί της Γης

Η εικόνα 14.1 παρουσιάζει τον Αμαζόνιο, το δεύτερο μεγαλύτερο σε μήκος ποταμό της Γης μετά τον Νείλο (εικόνα 14.2). Γύρω από τις όχθες του Αμαζονίου βρίσκεται το μεγαλύτερο δάσος της Γης. Εδώ παράγεται με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης το 35% του οξυγόνου της ατμόσφαιρας, γι’ αυτό η περιοχή θεωρείται ο «πνεύμονας» του πλανήτη.

Βρείτε στον παγκόσμιο γεωμορφολογικό χάρτη πού βρίσκονται οι ποταμοί Αμαζόνιος και Νείλος.

Εκτός από τον Αμαζόνιο και τον Νείλο υπάρχουν και άλλοι μεγάλοι και σημαντικοί για τον άνθρωπο ποταμοί.

Ας εντοπίσουμε και τους άλλους ποταμούς στο χάρτη.

Παρατηρώντας τις περιοχές που διασχίζουν οι ποταμοί του πίνακα που ακολουθεί, ας συζητήσουμε για τους λαούς που ζουν κοντά τους και τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν εκεί. Ας δούμε την ανάπτυξη των πόλεων, την αγροτική παραγωγή και τις δυνατότητες επικοινωνίας.

Οι μεγάλες λίμνες της Γης

Οι λίμνες της Γης καλύπτουν λιγότερο από το 2% της επιφάνειάς της. Οι περισσότερες περιέχουν γλυκό νερό. Mερικές είναι αλμυρές, όπως η Κασπία και η Νεκρά Θάλασσα, της οποίας μάλιστα το νερό είναι 7,7 φορές πιο αλμυρό από το θαλασσινό.
Η λίμνη Βαϊκάλη βρίσκεται στη Ρωσία, είναι η βαθύτερη λίμνη του κόσμου και περιέχει το 1/5 του νερού της επιφάνειας της Γης. Η λίμνη αυτή κινδυνεύει να «πεθάνει», γιατί το νερό της μολύνεται από τα βιομηχανικά απόβλητα των εργοστασίων που βρίσκονται στις όχθες της. Τα εργοστάσια χρησιμοποιούν το νερό και, όταν το επιστρέφουν στη λίμνη, αυτό είναι γεμάτο με επικίνδυνες τοξικές ουσίες. Επομένως, κινδυνεύουν η χλωρίδα και η πανίδα της λίμνης.
Οι μεγαλύτερες λίμνες της Γης παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:

Παρατηρώντας το διπλανό πίνακα να συγκρίνετε την έκταση κάθε λίμνης με την έκταση της χώρας μας.

 

 

Γεωγραφικό γλωσσάριο

Λίμνη: κοιλότητα στην επιφάνεια της Γης που περιέχει συνήθως γλυκό νερό
Ποτάμι: ρεύμα γλυκού νερού στην επιφάνεια της Γης που κινείται από τα υψηλότερα προς τα χαμηλότερα μέρη της

Oμαδική δραστηριότητα (προαιρετική)

Χωριζόμαστε σε πέντε ομάδες και κάθε μία επιλέγει έναν μεγάλο ποταμό στην Ασία, στην Αφρική, στην Ευρώπη, στη Β. Αμερική και στη Ν. Αμερική. Καταγράφουμε τη ροή του ποταμού από τις πηγές μέχρι τις εκβολές του και εξετάζουμε τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά των κατοίκων, όπου ζουν στις όχθες των ποταμών αυτών.

Aν θέλεις, διάβασε κι αυτό...

Yγρότοποι και Σύμβαση Ραμσάρ

Η τεράστια οικολογική σημασία των υγροτόπων (περιοχών που καλύπτονται μόνιμα ή και περιοδικά από νερό, συνήθως μικρού βάθους) έχει πια παγκόσμια αναγνωριστεί. Αρκετοί από αυτούς προστατεύονται με εθνικές νομοθεσίες ή και με διεθνείς συμβάσεις, όπως είναι η «Σύμβαση για τους Yγροτόπους Διεθνούς Σημασίας ως Ενδιαιτήματος για Yδρόβια Πουλιά», γνωστή ως «Σύμβαση Ραμσάρ» (1971). Η Σύμβαση, που έχει συνυπογραφεί και από τη χώρα μας, χαρακτηρίζει ένδεκα από τους ελληνικούς υγροτόπους ως βιοτόπους που χρειάζονται ειδική προστασία. Η διαχείριση των υγροτόπων χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή εξαιτίας της μεγάλης αξίας και της σημασίας τους. Σωστή διαχείριση των υγροτόπων σημαίνει ολόπλευρη γνώση και ακόμα υπεύθυνη πληροφόρηση κι εκπαίδευση του κοινού, ώστε να γνωρίσει την πολύπλευρη προσφορά τους, να τους αγαπήσει και να τους προστατεύσει.


ΟΔΗΓΙΑ

Κάντε κλικ στην εικόνα για να ανοίξει η εφαρμογή σε νέο παράθυρο

Τα μεγαλύτερα ποτάμια του κόσμου σε αριθμούς

Πίνακας με στοιχεία για τα μεγαλύτερα ποτάμια του κόσμου. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να ταξινομηθούν σε αύξουσα ή φθίνουσα σειρά και να αξιοποιηθούν για περαιτέρω συγκρίσεις. Πιο αναλυτικά, στον πίνακα καταγράφονται τα ονόματα των ποταμών, η ήπειρος στην οποία βρίσκονται, το μήκους τους, καθώς και οι χώρες τις οποίες διαρρέουν.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ:
Γιάννης Σαλονικίδης, Εκπαιδευτικός ΠΕ70 Δασκάλων

από Γιάννης Σαλονικίδης

Κάντε κλικ στην εικόνα για να ανοίξει η εφαρμογή σε νέο παράθυρο

Τα μεγάλα ποτάμια του κόσμου

Χάρτης με πίνακα στοιχείων και πληροφορίες για τα μεγαλύτερα ποτάμια του κόσμου. Στόχος του μαθησιακού αντικειμένου είναι να γνωρίσουν καλύτερα οι μαθητές το υδρογραφικό δίκτυο της συγκεκριμένης ηπείρου.
Το μαθησιακό αντικείμενο περιλαμβάνει παγκόσμιο χάρτη (αναγλύφου, γεωμορφολογικό), καθώς και πρόσθετες πληροφορίες για τα μεγάλα ποτάμια της Γης. Περιλαμβάνει, επίσης, πίνακα, στον οποίο καταγράφονται το μήκος και το μέγεθος της λεκάνης απορροής των δεκαεπτά μεγαλύτερων ποταμών του κόσμου. Στους μαθητές δίνεται η δυνατότητα να εξερευνήσουν τον χάρτη και να προβάλουν σύντομες πληροφορίες και μια φωτογραφία για κάθε ποταμό. Ακόμη, μπορούν να εμφανίσουν στον χάρτη και άλλες λεπτομέρειες, όπως το πλήρες υδρογραφικό δίκτυο ή κάποια τοπωνύμια, ή να αξιοποιήσουν τους υπερσυνδέσμους με τους χάρτες Google και τη Wikipedia.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ:
Κοσμάς Αθανασιάδης, Εκπαιδευτικός ΠΕ70 Δασκάλων
Γιάννης Σαλονικίδης, Εκπαιδευτικός ΠΕ70 Δασκάλων

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ:

 Μεγάλες λίμνες του πλανήτη μας

ΟΔΗΓΙΑ

Κάντε κλικ στην εικόνα για να ανοίξει η εφαρμογή σε νέο παράθυρο

Μεγάλες λίμνες του πλανήτη μας

Αρχείο γεωγραφικών χαρακτηριστικών (χάρτης) Google Earth, στο οποίο σημειώνονται οι δεκαέξι μεγαλύτερες λίμνες του κόσμου. Στόχος του μαθησιακού αντικειμένου είναι να γνωρίσουν καλύτερα οι μαθητές τις μεγαλύτερες σε έκταση λίμνες της Γης, παίρνοντας πληροφορίες για αυτές.

ΟΔΗΓΙΑ

Κάντε κλικ στην εικόνα για να ανοίξει η εφαρμογή σε νέο παράθυρο

Οι μεγαλύτερες λίμνες του κόσμου σε αριθμούς

Πίνακας με στοιχεία για τις δεκαπέντε μεγαλύτερες λίμνες του κόσμου και πρόσθετο υλικό για τη λίμνη Αράλη. Τα στοιχεία του πίνακα μπορούν να ταξινομηθούν σε αύξουσα ή φθίνουσα σειρά και να αξιοποιηθούν για περαιτέρω συγκρίσεις.

Πιο αναλυτικά, στον πίνακα καταγράφονται τα ονόματα των δεκαπέντε μεγαλύτερων λιμνών του κόσμου, αναφέρεται η ήπειρος στην οποία ανήκει κάθε λίμνη, καθώς και τα κράτη που βρέχει. Ακόμη, καταγράφονται η έκταση κάθε λίμνης και το μέγιστο βάθος της. Με αφορμή το μέγεθος των λιμνών, δίνονται πρόσθετες πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό για τη λίμνη Αράλη.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ:
Γιάννης Σαλονικίδης, Εκπαιδευτικός ΠΕ70 Δασκάλων

ΟΔΗΓΙΑ

Κάντε κλικ στην εικόνα για να ανοίξει η εφαρμογή σε νέο παράθυρο

Βρες τις μεγαλύτερες λίμνες του κόσμου!

Άσκηση εντοπισμού των μεγάλων λιμνών στον παγκόσμιο χάρτη. Στόχος της άσκησης είναι ο εντοπισμός ορισμένων από τις μεγαλύτερες λίμνες του κόσμου. Μέσω του μαθησιακού αντικειμένου οι μαθητές μπορούν να δοκιμάσουν τις γνώσεις τους σχετικά με το παγκόσμιο υδρογραφικό δίκτυο.

Δημιουργός: Ηλίας Σιτσανλής