Γλώσσα - Ενότητα 13: Κατασκευές

 

Στόχοι ενότητας

Ενότητα 13: Κατασκευές

• Περιγράφουμε κατασκευές­
• Δίνουμε οδηγίες πώς φτιάχνουμε κατασκευές
• Ξεχωρίζουμε την ενεργητική από την παθητική σύνταξη και μετασχηματίζουμε τη μία στην άλλη

---

Κατασκευές της φύσης

---

---

Κατασκευές της φύσης

Τα 8 θαύματα αρχιτεκτονικής...των ζώων Τα 15 πιο εντυπωσιακά κτήρια του κόσμου Burj Khalifa - Μπουρτζ Χαλίφα

---

Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε παθητική και το αντίστροφο

---

Το υποκείμενο, το ρήμα και το αντικείμενο

Οι κύριοι όροι μιας πρότασης είναι το υποκείμενο, το ρήμα και το αντικείμενο.

Εξάσκηση - Υποκείμενο, Ρήμα, Αντικείμενο

---

---

Μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα  

• Αμετάβατα
 
• Μεταβατικά

Υπάρχουν πολλά ρήματα που η ενέργειά τους δεν πηγαίνει (δε μεταβαίνει) πουθενά, ούτε σε πρόσωπο ούτε σε ζώο ούτε σε πράγμα. Τα ρήματα αυτά λέγονται αμετάβατα και δεν έχουν αντικείμενο.
Παράδειγμα
Τα παιδιά κοιμούνται.
​Η ενέργεια του ρήματος δε μεταβαίνει πουθενά. Παραμένει στο ίδιο το υποκείμενο (τα παιδιά).

• Αμετάβατα
 
• Μεταβατικά

Αντικείμενο παίρνουν τα ρήματα που είναι μεταβατικά, τα ρήματα στα οποία η ενέργειά τους πηγαίνει (μεταβαίνει) κάπου αλλού, σ’ ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα.
Παράδειγμα
Τα παιδιά αγαπούν τα ζώα.
Τι αγαπούν τα παιδιά; τα ζώα (αντικείμενο) Η ενέργεια του ρήματος μεταφέρεται από τα παιδιά στα ζώα. 

• Ενεργητική σύνταξη σε παθητική
 
• Παθητική σύνταξη σε ενεργητική

Πώς μετατρέπουμε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική​ Το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος (σε πτώση ονομαστική). Το ρήμα από ενεργητικό γίνεται παθητικό.  Το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο (πρόθεση από + αιτιατική).

Πώς μετατρέπουμε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική​ Το ποιητικό αίτιο του παθητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος (σε πτώση ονομαστική, και βέβαια χωρίς πρόθεση). Το ρήμα από παθητικό γίνεται ενεργητικό. Το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος (σε πτώση αιτιατική).

Παράδειγμα:  
Η ομάδα (Υ) βοηθιέται (Ρ) από τους φιλάθλους (Ποιητικό αίτιο).
Οι φίλαθλοι (Υ) βοηθούν (Ρ) την ομάδα (Α)

Παράδειγμα: 
Ο δάσκαλος (Υ) επαινεί (Ρ) τον μαθητή (Α).
Ο μαθητής (Υ) επαινείται (Ρ) από τον δάσκαλο (Ποιητικό αίτιο).

ΤΑ 7 ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ

---

---

Κατασκευές των ανθρώπων - Ένα ελληνικό μοναστήρι

---

Ένα ελληνικό μοναστήρι 

---

Ελληνικά μοναστήρια

​Τα ελληνικά μοναστήρια είναι άρρηκτα δεμένα με την ελληνική φύση και ιστορία. Φωλιασμένα σε απόκρημνα βράχια, σε γκρεμούς, σε ανεμοδαρμένες πλαγιές πάνω από τη θάλασσα, αλλά και σε καταπράσινες πεδιάδες και γέρικους ελαιώνες, τα μοναστήρια αυτά είναι μάρτυρες της αγωνίας του ανθρώπου να πλησιάσει το Θείο, μέσα από τη σιωπή, τη λιτότητα, την αρμονία. Θεμελιωμένα στις θρησκευτικές δοξασίες, στα θαύματα, χτισμένα με το μεράκι των λαϊκών μαστόρων, εικονογραφημένα από τα άξια χέρια αγιογράφων, τα ελληνικά μοναστήρια έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε διάφορες στιγμές της ελληνικής ιστορίας.

---

Αναφορικές προτάσεις

---

Αναφορικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες προτάσεις, που αποδίδονται σε κάποιο άλλο όρο άλλης πρότασης, ο οποίος μπορεί να υπάρχει στο λόγο ή να μην υπάρχει και να εννοείται. Οι αναφορικές προτάσεις διακρίνονται σε: α) Oνοματικές, που προσδιορίζουν έναν ονοματικό όρο της πρότασης. Όποιος γνωρίζει να σηκώσει το χέρι του. β) Επιρρηματικές, που προσδιορίζουν ένα επίρρημα ή έναν επιρρηματικό προσδιορισμό. Να πάτε τώρα όπου είναι η θέση σας.

Οι αναφορικές προτάσεις μπορεί να είναι:

α) Προσδιοριστικές ή αναγκαίες, όταν είναι απαραίτητο συμπλήρωμα του όρου που προσδιορίζουν. Ήταν άνθρωπος που τα έβγαζε πέρα σε όλες τις δυσκολίες. (δε χωρίζονται με κόμμα)

β) Μη προσδιοριστικές, προσθετικές ή παραθετικές, όταν δεν αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα του όρου που προσδιορίζουν. Μπήκα στο θέατρο, που ήταν άδειο, και κάθισα ​στη θέση μου. (χωρίζονται με κόμμα)

---

---

---

Μαθηματικές κατασκευές - Κατασκευές παραλληλογράμμων

---

Μαθηματικές κατασκευές - Κατασκευή γωνίας

---

Αριθμητικά επίθετα

---

Τα επίθετα που φανερώνουν αριθμούς λέγονται αριθμητικά. Τα αριθμητικά επίθετα ανάλογα με τη σημασία τους χωρίζονται σε απόλυτα και τακτικά αριθμητικά.

Απόλυτα αριθμητικά Τα απόλυτα αριθμητικά φανερώνουν ένα συγκεκριμένο πλήθος από πρόσωπα, ζώα ή πράγματα: δύο τσάντες επτά παιχνίδια δεκατρία μολύβια ​

Τακτικά αριθμητικα Τα τακτικά αριθμητικά επίθετα φανερώνουν τη σειρά, δηλαδή τη θέση που έχει το ουσιαστικό για το οποίο γίνεται λόγος:  Ο Γιάννης ήρθε πρώτος στον αγώνα στίβου. Το βιβλίο που ψάχνεις είναι στο τρίτο ράφι. Μένω στον πέμπτο όροφο της πολυκατοικίας.

---

Με ένα ή δύο λ;

Στα ρήματα που έχουν ως δεύτερο συνθετικό τους το ρήμα βάλλω η οριστική και η υποτακτική του ενεστώτα, ο παρατατικός και ο εξακολουθητικός μέλλοντας γράφονται με δύο λ (λλ), γιατί οι χρόνοι αυτοί έχουν θέμα βάλλ – (αναβάλλω / ανέβαλλα / θα αναβάλλω).  Όμως η οριστική και η υποτακτική του αορίστου, ο συνοπτικός μέλλοντας, ο παρακείμενος, ο υπερσυντέλικος και ο συντελεσμένος μέλλοντας γράφονται με ένα λ (λ), γιατί οι χρόνοι αυτοί έχουν θέμα βαλ– (ανέβαλα / θα αναβάλω / έχω αναβάλει / είχα αναβάλει, θα έχω αναβάλει).