Γεωγραφία - Ε΄ Δημοτικού Το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδος (κεφάλαια 10-14)
Βασικοί Όροι: νησιωτικό σύμπλεγμα, καιρικές συνθήκες, επίνειο, κατακόρυφος διαμελισμός, οροσειρά, φαράγγι, ηπειρωτική ελλάδα, κοιλάδα, οροπέδιο, παράλια πεδιάδα
Μεγάλα νησιωτικά συμπλέγματα και νησιά της Ελλάδας
Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:
Για τα μεγάλα ελληνικά νησιά και νησιωτικά συμπλέγματα
Σε ποια πελάγη βρίσκονται τα μεγάλα νησιά και νησιωτικά συμπλέγματα
Για τα μεγάλα ελληνικά νησιά και νησιωτικά συμπλέγματα
Σε ποια πελάγη βρίσκονται τα μεγάλα νησιά και νησιωτικά συμπλέγματα
 | Ομάδες νησιών που βρίσκονται στην ίδια θαλάσσια περιοχή συνιστούν ένα νησιωτικό σύμπλεγμα. Τα κυριότερα νησιωτικά συμπλέγματα της Ελλάδας είναι: οι Κυκλάδες, οι Σποράδες, τα Δωδεκάνησα, τα Επτάνησα και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ορισμένα νησιά της χώρας μας, όπως η Σαντορίνη, η Μήλος, η Νίσυρος, δημιουργήθηκαν από εκρήξεις ηφαιστείων. Ο επισκέπτης αυτών των νησιών αντιλαμβάνεται την ύπαρξη των ηφαιστείων από το χρώμα των πετρωμάτων και τη μυρωδιά θειαφιού. Περίπου το 1/5 της συνολικής επιφάνειας της Ελλάδας αποτελείται από νησιά. Όπως έχουμε ήδη μάθει, τα ελληνικά νησιά είναι περισσότερα από 2.000 και τα πιο πολλά από αυτά βρίσκονται στο Αιγαίο πέλαγος. |
Τα δέκα μεγαλύτερα σε έκταση ελληνικά νησιά είναι: 1. Kρήτη 2. Eύβοια 3. Λέσβος 4. Pόδος 5. Xίος 6. Kεφαλονιά 7. Kέρκυρα 8. Σάμος 9. Λήμνος 10. Nάξος Μορφολογία του εδάφους: Το έδαφος των ελληνικών νησιών, κυρίως στο Αιγαίο, είναι γενικά ορεινό. Μικρές πεδιάδες υπάρχουν στα παράλια και οι ακτές τους έχουν πλούσιο και πολύπλοκο διαμελισμό |  |
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ
Η ζωή στα νησιά
Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:
Τα χαρακτηριστικά και τα προβλήματα της ζωής στα νησιά
Τις ασχολίες των νησιωτών
Τα χαρακτηριστικά και τα προβλήματα της ζωής στα νησιά
Τις ασχολίες των νησιωτών
 | Οι κάτοικοι των νησιών μας – και κυρίως αυτοί που κατοικούν στα μικρά νησιά του Αιγαίου πελάγους – κατά τους χειμερινούς μήνες πολλές φορές έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολες καιρικές συνθήκες. Όταν οι ισχυροί βοριάδες δεν αφήνουν τα πλοία να πλεύσουν ή να «πιάσουν» λιμάνι, αισθάνονται απομονωμένοι και μερικές φορές ανασφαλείς. Πολλά είδη πρώτης ανάγκης, τρόφιμα και φάρμακα δεν υπάρχουν στο νησί και τα προϊόντα τους, που πρέπει να πωληθούν σε άλλες περιοχές, καταστρέφονται. Αυτό δείχνει πόσο η καθημερινή ζωή τους εξαρτάται από τις θαλάσσιες συγκοινωνίες, αφού η κατασκευή και λειτουργία αεροδρομίων στα μικρά νησιά δεν είναι πάντα εύκολη. |
Άγονη γραμμή
Τα αραιά δρομολόγια των πλοίων σε απομακρυσμένα και απομονωμένα νησιά συνιστούν την άγονη γραμμή. Τα νησιά αυτά δεν έχουν μεγάλη τουριστική κίνηση και η μετακίνηση των κατοίκων τους δεν μπορεί να είναι συχνή.
Τα αραιά δρομολόγια των πλοίων σε απομακρυσμένα και απομονωμένα νησιά συνιστούν την άγονη γραμμή. Τα νησιά αυτά δεν έχουν μεγάλη τουριστική κίνηση και η μετακίνηση των κατοίκων τους δεν μπορεί να είναι συχνή.
Οι κάτοικοι των ελληνικών νησιών γίνονται κυρίως ναυτικοί, ψαράδες, σφουγγαράδες. Τα νησιά μας είναι υπερήφανα για την εξέλιξη της ελληνικής ναυτιλίας. Ορισμένα νησιά μάλιστα φημίζονται για τους καλούς ναυτικούς και τους εφοπλιστές τους. Μερικά άλλα είναι ονομαστά για τους σφουγγαράδες τους.
Τα νησιά μας προσελκύουν το καλοκαίρι ένα μεγάλο αριθμό τουριστών. Αυτό αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων των νησιωτών. Πολλοί είναι εκείνοι που προγραμματίζουν την εργασία και τη ζωή τους με βάση τα έσοδα από την τουριστική κίνηση.
ΑΓΟΝΗ ΓΡΑΜΜΗ
ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι παραθαλάσσιοι οικισμοί της Ελλάδας
Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:
Για τις μεγάλες ελληνικές πόλεις-λιμάνια
Ποιοι παράγοντες βοήθησαν στην ανάπτυξή τους
Για τις μεγάλες ελληνικές πόλεις-λιμάνια
Ποιοι παράγοντες βοήθησαν στην ανάπτυξή τους
Χάρτης πληθυσμιακής κατανομής της Ελλάδας
 | Η χώρα μας στο μεγαλύτερο μέρος της βρέχεται από θάλασσα και γι' αυτό από τους αρχαίους χρόνους η ζωή των Ελλήνων είναι δεμένη με αυτήν. Προτιμούσαν να ιδρύουν τις πόλεις τους στα παράλια, ώστε να μπορούν να αναπτύσσουν το εμπόριο και την επικοινωνία με τους άλλους λαούς. Έτσι πολλές και μεγάλες πόλεις, τα λιμάνια της χώρας μας, παρουσιάζουν αξιόλογη οικονομική ανάπτυξη. Σ' αυτό βοήθησαν και οι ήπιες κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στις παραθαλάσσιες περιοχές. Οι μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας |
ΟΙ ΠΑΡΑΘΑΛΑΣΣΙΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Τα βουνά της Ελλάδας
Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:
Ποια είναι τα μεγαλύτερα βουνά και οι οροσειρές της Ελλάδας
Ποια είναι τα μεγαλύτερα βουνά και οι οροσειρές της Ελλάδας
Γεωμορφολογικός Χάρτης της Ελλάδας
 | Το μεγαλύτερο μέρος της χώρας μας είναι ορεινό. Βουνά μικρά και μεγάλα καλύπτουν το 80% του εδάφους της. Αν παρατηρήσουμε το γεωμορφολογικό χάρτη της χώρας μας (εικόνα 13.2), θα δούμε ότι τα βουνά της σχηματίζουν το γράμμα Γ, όπου η οριζόντια γραμμή χαράζεται από την οροσειρά της Ροδόπης και η κατακόρυφη από την οροσειρά της Πίνδου. Η οροσειρά της Πίνδου έχει ψηλότερη κορυφή τον Σμόλικα (2.637 μ.) και αφού διασχίσει την Ήπειρο και τη Στερεά Ελλάδα, στη συνέχειά της σχηματίζει το Παναχαϊκό όρος, τον Ερύμανθο, το Μαίναλο, τον Παρνασσό, τον Tαυγετο στην Πελοπόννησο, καθώς επίσης τα Λευκά Όρη και την Ίδη στην Κρήτη. |
Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι η οροσειρά της Πίνδου είναι συνέχεια των Διναρικών Άλπεων, που βρίσκονται στην Κροατία.
 |
Όλα τα βουνά μαζί, μικρά και μεγάλα, αποτελούν ένα μεγάλο μέρος του κατακόρυφου διαμελισμού της χώρας μας. Αρκετά από αυτά έχουν άγριες κι απότομες πλαγιές, βαθιά φαράγγια και κοιλάδες που σχηματίζονται ανάμεσά τους και είναι τοπία, στα οποία πολύ δύσκολα πλησιάζει ο άνθρωπος. Τα περισσότερα βουνά έχουν κατεύθυνση από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά.
Πολλές φορές οι οροσειρές αποτελούν φυσικό σύνορο περιοχών ή κρατών. Η οροσειρά της Ροδόπης αποτελεί το βόρειο φυσικό σύνορο της χώρας μας με τη Βουλγαρία. Απλώνεται στις βόρειες περιοχές της Θράκης και οι πιο γνωστές κορυφές της είναι το βουνό Φαλακρό (2.111 μ.) και ο Όρβηλος (2.272 μ.).
ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΟΣ ΔΙΑΜΕΛΙΣΜΟΣ
ΒΟΥΝΑ ΨΗΛΑ...ΨΗΛΑ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ!
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Οι πεδιάδες της Ελλάδας
Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:
Να εντοπίζετε στο γεωμορφολογικό χάρτη της Ελλάδας τις πεδιάδες και να τις ονομάζετε
Σε ποιο γεωγραφικό διαμέρισμα είναι η κάθε πεδιάδα
Να εντοπίζετε στο γεωμορφολογικό χάρτη της Ελλάδας τις πεδιάδες και να τις ονομάζετε
Σε ποιο γεωγραφικό διαμέρισμα είναι η κάθε πεδιάδα
 | Οι κυριότερες πεδιάδες της Ελλάδας είναι δύο. Η μεγαλύτερη είναι αυτή που απλώνεται στην περιοχή Θεσσαλονίκης – Γιαννιτσών και φθάνει μέχρι τη θάλασσα του Θερμαϊκού κόλπου. Είναι μια παράλια πεδιάδα. Είναι εύφορη, παράγει πολλά προϊόντα και οι αγρότες ασχολούνται αποκλειστικά με την καλλιέργεια της γης. Οι μεγάλοι ποταμοί που διασχίζουν την πεδιάδα, ο Αλιάκμονας, ο Αξιός, ο Λουδίας και ο Γαλλικός, την ποτίζουν και μεταφέροντας εύφορες ύλες την κάνουν περισσότερο παραγωγική. |
Η δεύτερη μεγάλη πεδιάδα είναι η Θεσσαλική. Είναι μια εύφορη πεδινή έκταση, που περιβάλλεται από βουνά και αρδεύεται από τον Πηνειό ποταμό. Ο Πηνειός περνώντας μέσα από την κοιλάδα των Τεμπών εκβάλλει στο Αιγαίο. Η Θεσσαλική πεδιάδα χαρακτηρίζεται ως ηπειρωτική ή εσωτερική.
Μικρές πεδιάδες έχουν σχηματιστεί επίσης πάνω σε βουνά και λέγονται οροπέδια. Σημαντικότερα οροπέδια είναι της Τρίπολης στην Πελοπόννησο και του Λασιθίου στην Κρήτη.
Σε πολλά μέρη της πατρίδας μας μπορούμε να δούμε μαγευτικές περιοχές που απλώνονται ανάμεσα σε βουνά και τις διασχίζει ένας ποταμός. Εκεί συναντά κανείς καταπράσινα τοπία, όπου η φύση προσφέρει μοναδικές εμπειρίες. Είναι οι κοιλάδες.
Γνωστές κοιλάδες: Τεμπών (Θεσσαλία), Αλφειού (Πελοπόννησος), Ευρώτα (Πελοπόννησος), Καλαμά (Ήπειρος)
ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ - ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΩΝ ΤΕΜΠΩΝ
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου