Από τις Γεωγραφικές Ανακαλύψεις στο Διαφωτισμό

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

·       Από τις Γεωγραφικές Ανακαλύψεις στο Διαφωτισμό (Βιβλίο σελ. 16-19)

·       Η Αμερικανική και η Γαλλική Επανάσταση (Βιβλίο  σελ. 20-24)

·       Μπορείτε να εργαστείτε και στις ασκήσεις του Τετραδίου Εργασιών.

2^α. Γεωγραφικές ανακαλύψεις 

Ο Χριστόφορος Κολόμβος ανακαλύπτει την Αμερική το 1492 μ.Χ.

Προσπάθησε να περιγράψεις τον πίνακα. Τι κρατάει ο Κολόμβος στα χέρια του ;

Τι να συμβολιζουν ;

Η αναζήτηση νέων εμπορικών δρόμων από τα ευρωπαϊκά κράτη, οδήγησε τους ευρωπαίους ηγεμόνες να χρηματοδοτήσουν μεγάλες και τολμηρές εξερευνήσεις.

«Μας πρόσφεραν παπαγάλους από βαμβάκι, ακόντια και πολλά άλλα πράγματα, τα οποία αντάλλασσαν με γυάλινες χάντρες και κουδουνάκια. Αντάλλασσαν πρόθυμα οτιδήποτε τους ανήκε.. Είναι καλοφτιαγμένοι με γερά σώματα και όμορφα χαρακτηριστικά…Δεν οπλοφορούν και δεν γνωρίζουν τι είναι τα όπλα. Τους έδειξα ένα σπαθί και αυτοί το έπιασαν από τη λάμα και κόπηκαν. Τα ακόντιά τους είναι από ξύλο. Θα ήταν ιδανικοί υπηρέτες. ….Με 50 άνδρες θα μπορούσαμε να τους υποτάξουμε όλους και να τους αναγκάσουμε να κάνουν οτιδήποτε θέλουμε».

Από το ημερολόγιο του Χριστόφορου Κολόμβου, Χ. Ζιν, «Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών»

"Ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος αναγνωρίζεται ως ο πρώτος που έκανε τον γύρο του κόσμου. Ωστόσο, σκοτώθηκε στις Φιλιππίνες, και το απίστευτο ταξίδι του ολοκληρώθηκε από το πλήρωμά του μ’ ένα πλοίο και είκοσι μόλις άνδρες που επέζησαν των κακουχιών".

Η αποστολή του Μαγγελάνου ήταν αποφασιστικής σημασίας για τον κόσμο: ήταν ο πρώτος περίπλους της Γης και ταυτοχρόνως η πρώτη φορά που περνούσε κάποιος τα στενά της Νότιας Αμερικής που ένωναν τους δύο ωκεανούς. Η περιπέτεια του Μαγγελάνου και του πληρώματός του θα αποδείκνυε στην πράξη ότι η Γη ήταν σφαιρική.

 Ήταν όμως και το άλλο: η περιφέρεια της Γης μετρήθηκε για πρώτη φορά με τέτοια ακρίβεια, καθώς από τα μητρώα του πλοίου ήξεραν επακριβώς την απόσταση που είχαν διαβεί.

 Από τον 16^ο αιώνα και μετά, οι μεγάλες εξερευνήσεις άλλαξαν την εικόνα του τότε γνωστού κόσμου. Άνοιξαν νέους ναυτικούς δρόμους εμπορίου, και συγκέντρωσαν πλούτη στην Ευρώπη, νέα είδη διατροφής και αρκετά πολύτιμα μέταλλα.

Οι Ευρωπαίοι εκμεταλλεύθηκαν τους ιθαγενείς πληθυσμούς της Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας. Εκατομμύρια άνθρωποι μετατράπηκαν σε δούλους.

Η συγκέντρωση τεράστιου πλούτου, οι νέες τεχνολογικές εφευρέσεις  και η ανάπτυξη του εμπορίου οδήγησαν στην ίδρυση μεγάλων τραπεζών και εργοστασίων.

Κατεβάστε το φυλλάδιο εδώ :

2α Γεωγραφικές ανακαλύψεις

Διαδραστικός χάρτης των μεγάλων εξερευνήσεων…

Δες σε ένα διαδραστικό χάρτη τις μεγάλες εξερευνήσεις από το 1400 ως το 1600 μ.Χ.

Ακολούθησε τη διαδρομή των εξερευνητών! Στο υπόμνημα πάτησε δύο φορές με το ποντίκι σου πάνω στη χρωματιστή γραμμή του ονόματός τους (μία φορά για να εμφανιστεί το καράβι και άλλη μία για τη διαδρομή). Αποεπίλεξε πατώντας πάλι πάνω στη γραμμή. Αν πατήσεις στο χρώμα της χώρας, θα δεις και τις κατακτήσεις της.

«Μια φορά κι έναν καιρό ήταν…» ο Χριστόφορος Κολόμβος…

Δείτε την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο σε ένα επεισόδιο της σειράς κινούμενων σχεδίων «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ο άνθρωπος»…

2β. Διαφωτισμός

Διαβάστε προσεκτικά το παρακάτω κείμενο

Ο Αιμίλιος δε θα μάθει ποτέ οπτική, δε θα ξέρει τι είναι μικροσκόπιο και τι τηλεσκόπιο. Οι μαθητές σας θα τον κοροϊδεύουν για την αμάθειά του. Δε θα ‘χουν άδικο γιατί, πριν μεταχειρισθεί αυτά τα όργανα περίμενα να τα εφεύρει. Και μην αμφιβάλλετε, πως αυτό θα γίνει γρήγορα.

Αναγκασμένος να μάθει μόνος του, χρησιμοποιεί το μυαλό του και όχι το μυαλό των άλλων. Ο Αιμίλιος έχει λίγες γνώσεις, αλλ’ αυτές που έχει, είναι αληθινά δικές του. Δεν ξέρει τίποτε μισό. Μέσα στα λίγα, που ξέρει, και που ξέρει καλά, το πιο σπουδαίο είναι πως υπάρχουν πολλά που δεν ξέρει και που μπορεί να μάθει μια μέρα κι ακόμα περισσότερα από όσα οι άλλοι ξέρουν και που δε θα μάθει σ’ όλη τη ζωή.

 Αιμίλιος, ή περί Αγωγής, Ζαν Ζακ Ρουσσώ, 1762

-          Τι να είναι άραγε ο Αιμίλιος ;

-          Τι σχέση να έχει με τον Αιμίλιο ο αφηγητής του κειμένου ;

-          Ο Αιμίλιος έχει λίγες γνώσεις. Ο αφηγητής είναι ευχαριστημένος ; Γιατί ;

Αιμίλιος, ή Περί Αγωγής λέγεται ένα έργο του διαφωτιστή Ζαν Ζακ Ρουσσώ που κυκλοφόρησε το 1762. Σε αυτό υποστήριξε ότι η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται στην προσωπική αναζήτηση του μαθητή και μόνο. Ο δάσκαλος χρειάζεται μόνο να θέτει ερωτήματα  και να οδηγεί το μαθητή στην ανακάλυψη των απαντήσεων.   Ο Αιμίλιος ήταν ένα ορφανό παιδί που το βιβλίο αφηγείται τη διαπαιδαγώγησή του. Το βιβλίο του Ρουσσώ προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Το κοινοβούλιο του Παρισιού καταδίκασε το βιβλίο να το σχίσουν και να το κάψουν και διέταξε να συλληφθεί ο Ρουσσώ. Ο Ρουσσώ ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς διαφωτιστές.

Ο Διαφωτισμός ήταν ένα πνευματικό κίνημα που αναπτύχθηκε κυρίως στη Γαλλία το 18^ο αιώνα και μετά εξαπλώθηκε στην Ευρώπη.

Οι διαφωτιστές αμφισβητούσαν τις παλιές αξίες, το φανατισμό και τις δεισιδαιμονίες, πίστευαν στη λογική και την ανεξιθρησκία και είχαν την πεποίθηση ότι ο άνθρωπος μπορεί να προοδεύει συνεχώς.

Με το έργο τους προσπάθησαν να μορφώσουν τους λαούς ώστε να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους.

Πίστευαν ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ορισμένα φυσικά δικαιώματα (ζωής, ιδιοκτησίας, ισότητας απέναντι στο νόμο, ελευθερίας σκέψης και έκφρασης) που καμιά εξουσία δεν μπορεί να τα στερήσει.

Οι ιδέες του Διαφωτισμού συγκεντρώθηκαν στην Εγκυκλοπαίδεια, ένα μεγάλο έργο με 33 τόμους που το έγραψαν πολλοί διαφωτιστές για να παρουσιάσουν όλες τις νέες γνώσεις, τις νέες ιδέες και αντιλήψεις. Πρωτεργάτες εγκυκλοπαιδιστές ήταν ο Ντ’ Αλαμπέρ και ο Ντιντερό.

Πίνακας του Γκ. Λενονιέ, Ο Ντ” Αλαμπέρ (στο τραπέζι) διαβάζει την Εγκυκλοπαίδεια στο σαλόνι της μαντάμ Ζοφρέν: τα παρισινά σαλόνια υπήρξαν εστίες του Διαφωτισμού.

Ας δούμε μερικές από τις απόψεις και τα έργα των διαφωτιστών 

Ο Βολταίρος για την ανεξιθρησκία :

"Απευθύνομαι σε σένα, Θεέ που δημιούργησες όλα τα όντα (…) Κάνε αυτοί που ανάβουν κεριά με το φως της ημέρας για να σε λατρέψουν να ανέχονται αυτούς που αρκούνται στο φως του ήλιου σου, κάνε αυτοί που φορούν άσπρα ράσα για να σου δείξουν την αγάπη τους να μη μισούν αυτούς που σε αγαπούν το ίδιο φορώντας μαύρο ράσο".

Πραγματεία περί ανεξιθρησκίας (1763)

 

Ντεκάρτ : Ο ορθός λόγος εναντίον της προκατάληψης

"Το πρώτο ήταν να μην παραδέχομαι τίποτα για αληθινό, αν δεν το ξέρω ολοφάνερα για αληθινό, δηλαδή να αποφεύγω προσεκτικά τη βιασύνη και την προκατάληψη και να μην περιλαμβάνω στις κρίσεις  μου τίποτα παραπάνω απ” ότι θα παρουσιάζεται  στο νου τόσο ξεκάθαρα ώστε να μη μου δίνεται καμιά ευκαιρία να αμφιβάλλω γι” αυτό".

Λόγος περί της μεθόδου, Ντεκάρτ (1637)

 Ο Ρουσσώ για την πολιτική:

"Οι φορείς της εκτελεστικής εξουσίας δεν είναι αφέντες του λαού αλλά υπάλληλοί του. Ο λαός πρέπει να μπορεί να τους διορίζει και να τους απολύει όποτε θέλει".

Το Κοινωνικό Συμβόλαιο, Ζ.Ζ. Ρουσσώ (1762)

Μερικά από τα πιο γνωστά κλασσικά μυθιστορήματα γράφτηκαν αυτή την εποχή, όπως ο Ροβινσώνας Κρούσος και Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ. 

 Η μουσική επίσης γνώρισε σημαντική άνθηση. Συνθέτες όπως ο Μπαχ και ο Μότσαρτ έγραψαν κλασσικά έργα μουσικής. Ακούστε το κονσέρτο για πιάνο ν. 21 του Μότσαρτ

Κατεβάστε το φυλλάδιο εδώ :

Διαφωτισμός

Αναδημοσίευση από: http://d.daskalosda.gr/