9ο και... γράμματα σπουδάματα...

 

Γεια σας παιδιά! Παρασκευή  σήμερα, μία ημέρα πριν το τέλος της Σαρακοστής και την έναρξη της Μεγάλης ή Αγίας εβδομάδας και θα ξεκινήσουμε αλλιώτικα! Δε θα έχουμε εργασίες, παρά μόνο αναγνώσεις και δημιουργικά παιχνίδια!!! Θα μιλήσουμε, θα ακούσουμε και θα διαβάσουμε για την ΑΓΑΠΗ , που είναι το μεγάλο μήνυμα αυτών των ημερών. Ο Χριστός σταυρώθηκε από αγάπη για τους ανθρώπους! Μέσα από το υπέροχο, τρυφερό παραμύθι της Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου που έχει τίτλο «Πασχαλιά και πασχαλίτσα» "Σ΄ έναν κήπο μια φορά, φούντωσε και άνθισε μια πασχαλιά.  Άνοιξη είχε φτάσει και κόντευε πια το Πάσχα και όλα τα φυτά είχαν φορέσει τα καλά τους.  Καμάρωνε η πασχαλιά τα ευωδιαστά της ανθάκια, αλλά ένιωθε ακεφιά. Ξάφνου ο ουρανός γέμισε σύννεφα και ξέσπασε μια φοβερή καταιγίδα! Όταν η καταιγίδα σταμάτησε, βγήκε το ουράνιο τόξο και ο λαμπερός ήλιος. Τότε τίναζε τα κλαδιά της η πασχαλιά και είδε ένα μικρό κόκκινο ζουζούνι με μαύρες βούλες γαντζωμένο σ...

Η Θεία Λειτουργία, έχει χαρούμενο αναστάσιμο χαρακτήρα.  Κατά τη μεγάλη Τεσσαρακοστή, τις καθημερινές ημέρες – εκτός δηλαδή από το Σάββατο και την Κυριακή που πάντα είναι αναστάσιμη – η εκκλησία μας ζει πένθιμα και κατανυκτικά και προετοιμάζεται με μετάνοια και νηστεία για τη μεγάλη γιορτή, την Ανάσταση. Αυτή την περίοδο οι Χριστιανοί, από τα πρώτα χρόνια, δεν τελούσαν τη Θεία Λειτουργία, ήθελαν όμως να κοινωνούν καθημερινά το Σώμα και το Αίμα του αγαπημένου Χριστού. Κρατούσαν λοιπόν μέρος των Τιμίων Δώρων που αγιάζονταν στην κυριακάτικη Θεία Λειτουργία και κοινωνούσαν από αυτά τις υπόλοιπες ημέρες. Διαμορφώθηκε έτσι μια εσπερινή ακολουθία που περιλαμβάνει πολλούς ψαλμούς, ύμνους και δεήσεις για να πλαισιωθεί η Θεία Κοινωνία. Αυτή η ακολουθία ονομάστηκε  Προηγιασμένη . Τελείται μέχρι σήμερα συνήθως τις Τετάρτες και Παρασκευές όλης της Σαρακοστής. Πρόκειται για ακολουθία συνδεδεμένη με τον εσπερινό, όπως δείχνει και το τυπικό της. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε π...

  Ευαγγελική περικοπή για την Κυριακή της Απόκρεω Ματθ. κε' 31-46 Η τρίτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στο πιο σημαντικό γεγονός της ανθρώπινης ιστορίας, στη μέλλουσα Κρίση, ως απαραίτητος προβληματισμός των πιστών αυτή την αγωνιστική αυτή περίοδο της τεσσαρακοστής, της προετοιμασίας για την Ανάσταση του Κυρίου. Απόδοση στη Νέα Ελληνική 31Όταν ο Υιός του Ανθρώπου θα έλθει στην δόξα Του, και μαζί Του όλοι οι άγιοι άγγελοι, τότε θα καθίσει στον θρόνο της δόξας Του. 32Και θα συναχθούν μπροστά Του όλα τα έθνη. Και θα τους ξεχωρίζει, τους καλούς από τους κακούς, μέ την ευκολία πού ξεχωρίζει ο ποιμένας τα πρόβατα από τα ερίφια. 33Και θα βάλει τα μεν πρόβατα στα δεξιά Του· ενώ τα ερίφια στα αριστερά Του. 34Τότε θα στραφή ο Βασιλιάς σε εκείνους, που θα είναι στα δεξιά Του, και θα τους ειπεί: — Ελάτε, ευλογημένοι του Πατέρα Μου! Κληρονομήστε την βασιλεία, που έχει ετοιμασθή για σας από τότε που δημιουργήθηκε ο κόσμος. 35Γιατί επείνασα, και σείς Μου εδώσατε να φάω· εδί...

Ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα για το Πάσχα είναι η Κυρά Σαρακοστή. Πρόκειται για ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο που μετρούσε τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής, η επίσημη έναρξη της είναι η Καθαρά Δευτέρα. Η  κυρά-Σαρακοστή  είναι ένα από τα παλαιότερα  έθιμα  της  Ελληνικής κοινωνίας  που σχετίζονται με τη γιορτή του  Πάσχα . Αποτελεί ένα  αυτοσχέδιο ημερολόγιο  για την περίοδο της  Σαρακοστής  ενώ ολόκληρη η παρουσία της κυράς-Σαρακοστής  συμβολίζει  τη  νηστεία. Ποια είναι η χρήση της κυρά-Σαρακοστής Έχει επτά πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής. Ουσιαστικά έχει τη χρήση αυτοσχέδιου ημερολογίου για την αντίστροφη μέτρηση των εβδομάδων από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη  Μεγάλη Εβδομάδα . Στον ελλαδικό χώρο την συναντάμε με διάφορες παραλλαγές. Η κυρά-Σαρακοστή και οι παραλλαγές της Στις περισσότερες περιοχές, ήταν μια  χάρτινη ζωγραφιά , που απεικόνιζε μια γυναίκα, που έμοιαζε με καλ...

  Γρηγόριος Ξενόπουλος Τα κόκκινα αυγά Τα έθιμα είναι αυθόρμητες κοινωνικές εκδηλώσεις που ο λαός επαναλαμβάνει, για να εκφράσει μ' αυτά τις αντιλήψεις του και τα πιστεύω του. Τα περισσότερα ελληνικά έθιμα έχουν τις ρίζες τους στα αρχαία και τα βυζαντινά χρόνια. Άλλα, πάλι, παρουσιάζουν ομοιότητες με έθιμα γειτονικών μας λαών και άλλα έχουν δεχτεί επιδράσεις από λαούς με τους οποίους ήρθαμε σε επαφή. Στο πέρασμα των αιώνων, μερικά έθιμα έμειναν σχεδόν αμετάβλητα (π.χ. έθιμα του γάμου), ενώ άλλες λαϊκές εκδηλώσεις εξελίχτηκαν σύμφωνα με τις κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές (π.χ. οι χοροί και η μουσική τους, τα παραμύθια, οι μύθοι). Ωστόσο, όσο κι αν μεταβληθεί ένα έθιμο, διατηρεί πάντοτε τον κεντρικό πυρήνα του. Αγαπητοί μου, Μ ια φίλη μας, αν θυμάστε, ρώτησε τις Αποκριές πώς κι από τι επικράτησε το παράξενο έθιμο του μασκαρέματος· κι η  Διάπλαση * της εξήγησε  στην Αλληλογραφία * πως είν' ένα λείψανο ειδωλολατρικό. Ένας φίλος μας σήμερα μας κάνει την ίδια ερώτηση για τ...

Το χριστιανικό Πάσχα κατάγεται από το εβραϊκό. Οι Εβραίοι το Πάσχα γιόρταζαν την έξοδό τους από την Αίγυπτο. Η λέξη ‟ Πάσχα ” στ’ αραμαϊκά, σημαίνει ‟ Πέρασμα ”, όπως ‟ Πεσάχ ” στα εβραϊκά και ‟ Πισάχ ”στα αιγυπτιακά. Οι Χριστιανοί πήραν το Πάσχα από τους Εβραίους, αλλά του έδωσαν καινούργιο περιεχόμενο. Με το Πάσχα γιορτάζουμε το πέρασμα του Θεανθρώπου από τη γήινη ζωή, το μαρτυρικό θάνατο και την ένδοξη Του Ανάσταση.  Η περίοδος του Χριστιανικού Πάσχα βέβαια, αρχίζει τρεις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή, με την αρχή του Τριωδίου και τελειώνει με την Πεντηκοστή. Στη μακρά αυτή περίοδο προετοιμάζεται ο πιστός, με νηστεία και προσευχή, για να μπορέσει να παραστεί στο Θείο Δράμα. Με τη λέξη Πάσχα, βέβαια, κυρίως εννοούμε τις δύο εβδομάδες από την ανάσταση του Λαζάρου ως την Κυριακή του Θωμά. Την εβδομάδα των Παθών ή Μεγάλη Εβδομάδα και την εβδομάδα της Λαμπρής ή Λαμπροβδομάδα. Η εβδομάδα των Παθών είναι η Μεγάλη Εβ...

  Κι άλλη μια σπουδαία παραβολή μας είπε ο Κύριος για να μας διδάξει πόσο θέλει ο Θεός την ταπείνωση και τη μετάνοια των ανθρώπων και πόσο αναπαύεται σε ανθρώπους ταπεινούς: Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στον Ναό, για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν  Φαρισαίος  και ο άλλος  Τελώνης . Ο Φαρισαίος στάθηκε επιδεικτικά στο μέσον του Ναού κι άρχισε να προσεύχεται ως εξής: « Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ που δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους, άρπαγας, άδικος, μοιχός, ή και σαν αυτόν τον τελώνη. Εγώ νηστεύω δυο φορές την εβδομάδα, και δίνω στον ναό το ένα δέκατο από τα εισοδήματά μου ». Αντίθετα ο Τελώνης στεκόταν πίσω, παράμερα, και δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό. Χτυπούσε το στήθος του και έλεγε: « Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό ». Σας βεβαιώνω ότι έφυγε για το σπίτι του συμφιλιωμένος με τον Θεό ο τελώνης. Αυτού την προσευχή άκουσε ο Θεός. Γιατί όποιος υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί κι όποιος τον ταπεινώνει θα υψωθεί.

Μαζί με τις ευχές για Καλή Ανάσταση, μερικά από τα καλύτερα ελληνικά ποιήματα για το Πάσχα. Την υποκειμενική μου προτίμηση δεν θα την κρύψω: το απλοϊκό μα γνήσιο «Μοιρολόι της Παναγιάς», η λαμπρή «Ημέρα της Λαμπρής» του Σολωμού, οι τρεις ύμνοι του Σικελιανού, το «Τραγούδι του Σταυρού» μα κυρίως «Το τροπάριο της Κασσιανής» του Παλαμά, και τέλος η πικρή, μεταφορική «Μεγάλη Παρασκευή» του Κυριάκου Χαραλαμπίδη, νομίζω, ξεχωρίζουν. Χρόνια Πολλά! Δημοτικό, «Μοιρολόι της Παναγιάς» Δημοτικό, «Τάξε του Χάρου καμπουχά» Δημοτικό, «Με γέλασάνε τα πουλιά» Δημοτικό, «Το περιβόλι του Χάρου» Δ. Σολωμός, «Η ημέρα της Λαμπρής» Κ. Παλαμάς, «Το τραγούδι του Σταυρού» Κ. Παλαμάς, «Γιορτές» (απόσπασμα)

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ και σήμερα και νιώθουμε περίεργα. Αν δεν ζούσαμε το φόβο της πανδημίας θα ετοιμαζόμαστε με τις λαμπάδες στο χέρι για την αναστάσιμη λειτουργία. Όμως και από το σπίτι μας θα πρέπει να αισθανθούμε τη λαμπριάτικη αυτή νύχτα.  Το βράδυ κάθε Μεγάλου Σαββάτου αρχίζει το πανηγύρι της νίκης απέναντι στο θάνατο. Οι εκκλησίες περιμένουν τους πιστούς ολόφωτες για να γιορτάσουν την Ανάσταση. Οι ιερείς ντυμένοι με τα λαμπρά τους άμφια, οι πιστοί λουσμένοι με το φως της Ελπίδας. Στα μάτια τους ζωγραφισμένη η ζωή. Η ατμόσφαιρα χαρόσυνη, σε αντίθεση με αυτήν της λύπης και του πένθους που επικρατούσε μέχρι χθες, λαμπροί και εορταστικοί και οι ύμνοι που ακούγονται. Λίγα λεπτά σιγής και αναμονής και στην Ωραία Πύλη προβάλλει με αναμμένη τη λαμπάδα ο ιερέας «Δεύτε λάβετε φως». Ευλαβικά πλησιάζουμε, παίρνουμε φως από το φως του, που συμβολίζει το ανέσπερο φως, το φως που δεν σβήνει ποτέ, δηλαδή το Χριστό.

Πετούν και τράκες που κάνουν δυνατούς κρότους. Ο πατέρας όμως αυτά τα θεωρεί επικίνδυνα και δεν τους τα αγόρασε". Φορούν τα καλά τους, η μαμά καπέλο. Κάνουν Πάσχα στην πόλη. Κι εδώ τηρούν τα έθιμα. Τις λαμπάδες, τα αυγά, τον Επιτάφιο. Ένας περίπατος στο Πάσχα περασμένων δεκαετιών. 

Ανούβις ή Κέρβερος; Η Μαρία επιστρέφει στην έκθεση ζωγραφικής και μας κάνει και ένα μάθημα  αιγυπτιακής και ελληνικής μυθολογίας που αφορά την πίστη των δύο λαών για την είσοδο στο κάτω κόσμο. Και επειδή βρισκόμαστε στην  Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών του Κυρίου  να θυμόμαστε ότι σύμφωνα με τις Χριστιανικές παραδόσεις, ο όρος  Κάθοδος του Χριστού στον Άδη  ορίζει τη μ ετάβαση της ψυχής του Ιησού Χριστού, στον τόπο των νεκρών (στα ελληνικά «Άδης») , όπου μίλησε στους νεκρούς κατά το διάστημα του τριήμερου θανάτου του, όπως είχε κάνει και στους ζωντανούς, (βλ. γι’ αυτό την ορθόδοξη εικόνα «Εις Άδου κάθοδος», Τότε πήρε τις ψυχές των νεκρών από τον Άδη και τις έφερε στον τόπο όπου πηγαίνουν οι ψυχές τώρα, τόπο που τον ονομάζουμε «ουρανό». Εκεί οι ψυχές των προ Χριστού νεκρών και οι ψυχές των ανθρώπων που έζησαν μετά το Χριστό, μαζί, περιμένουν την ανάσταση, για να ζήσουν στη βασιλεία του Θεού παίρνοντας πάλι τα σώματά τους, αλλά ως αθάνατα και φ...

Της Λένη Ζάχαρη Από την Κυριακή των Βαΐων αρχίζει ουσιαστικά η λεγόμενη Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών. Την ημέρα αυτή  γιορτάζουμε την πανηγυρική είσοδο του Κυρίου Ιησού Χριστού στην Ιερουσαλήμ.  Τότε, ερχόμενος ο Ιησούς από τη Βηθανία στα Ιεροσόλυμα, έστειλε δύο από τους Μαθητές του και του έφεραν ένα γαϊδουράκι. Και κάθισε πάνω του για να μπει στην πόλη. Κατά τους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, ο λαός, ακούγοντας ότι ο Ιησούς έρχεται, πήραν αμέσως στα χέρια τους βάγια από φοίνικες και βγήκαν να τον υποδεχτούν. Και άλλοι μεν με τα ρούχα τους, άλλοι δε κόβοντας κλαδιά από τα δέντρα, έστρωναν το δρόμο απ’ όπου ο Ιησούς θα περνούσε. Και όλοι μαζί, ακόμα και τα μικρά παιδιά, φώναζαν:  «Ωσαννά· ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο βασιλεύς του Ισραήλ». Ο Χριστός εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα  «επί πώλον όνου».  Πορεύεται και οι Ισραηλίτες τον υποδέχονται με τιμές ως Βασιλιά. Εκείνος δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στις τιμές, δεν περιορίζ...

Από: Λένη Ζάχαρη Το Σάββατο του Λαζάρου Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θεωρείται η «πρώτη γεύση» της Μεγάλης Εβδομάδας. Μέρα νίκης της ζωής επί του θανάτου. Ο Λάζαρος ήταν φίλος του Χριστού και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία τον φιλοξένησαν πολλές φορές (Λουκ.ι΄, 38-40, Ιωαν.ιβ΄, 1-3) στη Βηθανία κοντά στα Ιεροσόλυμα. Λίγες μέρες πρό του πάθους του Κυρίου ασθένησε ο Λάζαρος και οι αδελφές του ενημέρωσαν σχετικά τον Ιησού που τότε ήταν στη Γαλιλαία να τον επισκεφθεί. Ο Κύριος όμως επίτηδες καθυστέρησε μέχρι που πέθανε ο Λάζαρος, οπότε είπε στους μαθητές του πάμε τώρα να τον ξυπνήσω. Όταν έφθασε στη Βηθανία παρηγόρησε τις αδελφές του Λάζαρου που ήταν πεθαμένος τέσσερις μέρες και ζήτησε να δει το τάφο του. Όταν έφθασε στο μνημείο, δάκρυσε και διέταξε να βγάλουν την ταφόπλακα. Τότε ύψωσε τα μάτια του στον ουρανό, ευχαρίστησε τον Θεό και Πατέρα και με μεγάλη φωνή είπε: Λάζαρε, βγές έξω. Αμέσως βγήκε έξω τυλιγμένος με τα σάβανα...

Κάτωχρος κι εξαντλημένος ο Ιησούς στάθηκε κοντά στον τάφο. «Λάζαρε, βγες έξω», φώναξε. Όλοι περίμεναν. Κι ο φτωχός νεκρός, που ένιωσε ότι εδώ στον τάφο του παίζεται η τύχη του κόσμου, τι να ’κανε; Η γη είχε χαθεί, πώς θ’ άφηνε χωρίς ανάσταση  έναν ολάκερο ουρανό.. Τάσος Λειβαδίτης,  "Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας" ________________________________________ photo: Rediscovery of Antinous • Delphi | 1893.

Ο παιδικός χορός του Σχολείου Ψαλτικής τραγουδά τα κάλαντα του Λαζάρου. Από το Cd που συνοδεύει το βιβλίο "Γιορτάζω - τραγουδώ παίζω - δημιουργώ, τῆς Μαρίνας Παλιάκη-Μπόκια κα της Ἐλπίδας Παλιάκη-Ιεραπετρίτη, από τις Εκδόσεις Άθως - παιδικά" (Μάρτιος 2011). Διδασκαλία και διεύθυνση χορωδίας: Κωνσταντῖνος Μπουσδέκης Βιολί: Κωνσταντίνος Φωτόπουλος Λαούτο : Ηλίας Μαυρίκης

Της Κορίνας Καφετζοπούλου Το κόκκινο αυγό για την εκκλησιαστική παράδοση συμβολίζει το θαύμα της αναστάσεως του Χριστού. Λέγεται ότι όταν η Μάρθα η μυροφόρα, αδερφή του Λαζάρου, έτρεξε να πει στην αδερφή της Μαρία, το νέο της Αναστάσεως του Χριστού, εκείνη με δυσπιστία της απάντησε:  « Αν αναστήθηκε ο Κύριος τα αυγά που έχουμε μαζέψει να  γίνουν κόκκινα » , όπως και έγινε. Από τότε τα αυγά βάφονται κόκκινα και τσουγκρίζονται το βράδυ της Αναστάσεως. Αιώνες τώρα το έθιμο της βαφής των αυγών τηρείται με ευλάβεια κάθε Μ. Πέμπτη στα σπίτια των Χριστιανών Ορθοδόξων. Πριν τις χημικές χρωστικές ουσίες υπήρχαν οι φυσικοί τρόποι βαψίματος. Με ιεροτελεστία γινόταν όλη η διαδικασία που ξεκινούσε πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα, προκειμένου όλα να είναι έτοιμα εκείνη την ημέρα. Έπρεπε να μαζευτούν τα αυγά από τα κοτέτσια και τα φυσικά «κόκκινα» της φύσης, άλλωστε, τότε ήταν αλλιώς … ακόμα και τα τσικάλια . Κάθε χρόνο στα χωριά σε ένα σπίτι βάφονταν τ...